การกระจายตัวและชุมชน

ในปัจจุบันนี้ประชากรชองอาศัยอยู่หนาแน่นในเขตอำเภอเขาคิชฌกูฏ จังหวัดจันทบุรี โดยเฉพาะ 2 ตำบลทางตอนเหนือของอำเภอ คือตำบลตะเคียนทอง และตำบลคลองพลู ส่วนตำบลที่อยู่ทางตอนใต้ คือตำบลพลวง และตำบลชากไทย มีประชากรชองค่อนข้างเบาบาง และในตำบลทับไทรของอำเภอโป่งน้ำร้อนนั้นประชากรที่พูดภาษาชองเหลืออยู่น้อยมาก แต่เมื่อใครได้พบปะคนเมืองจันท์ที่มาจากตำบลนั้น อาจได้รับการบอกกล่าวว่ามีเชื้อสายชอง และพบว่ายังมีคนชองอีกในหลายจังหวัดของภาคตะวันออก ได้แก่ จังหวัดระยอง ในอำเภอแกลง จังหวัดตราด ในอำเภอบ่อไร่ และอำเภอเมือง จังหวัดฉะเชิงเทรา ในอำเภอสนามชัยเขต และอำเภอท่าตะเกียบ จังหวัดกาญจนบุรี ในอำเภอศรีสวัสดิ์ (เจตน์จรรย์ อาจไธสง และคณะ, 2560) ศาสตราจารย์ชิน อยู่ดี กล่าวว่า ชองพวกนี้เป็นพวกเดียวกับพวกชองอูด ซะอูด หรือ ซะโอจ เป็นชองที่มาจากประเทศกัมพูชานั่งเรือมาขึ้นที่ราชบุรี โดยมีเจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต เจ้าเมืองโชฎึก เป็นผู้ส่งมา เมื่อ พ.ศ. 2376 พวกนี้ได้ขึ้นไปตามลำแควใหญ่ ในจังหวัดกาญจนบุรีตอนเหนือ (รายงานเสนอกองโบราณคดี กรมศิลปากร เมื่อวันที่ 7 มกราคม 2506) และมีคนชองอาศัยอยู่แถบชายแดนประเทศไทยติดกับอำเภอบ่อไร่ จังหวัดตราด เรียกตนเองว่า ซัมแร อยู่ในจังหวัดพระตะบองของประเทศกัมพูชา และคนชองที่เรียกตนเองว่า ปอร์ อาศัยอยู่ในจังหวัดโพธิสัตว์ของประเทศกัมพูชา มีเขตติดต่อกับอำเภอเมือง จังหวัดตราด

จากหลักฐานทางประวัติศาสตร์ และจากการค้นคว้าของนักมานุษยวิทยา สรุปได้ว่า ชาวชอง ได้อาศัยอยู่ในภาคตะวันออกของประเทศไทย คือ บริเวณจังหวัด ระยอง จันทบุรี ตราด และอาศัยเลยเข้าไปในเขตสาธารณรัฐกัมพูชา ซึ่งมีอณาเขตติดต่อกับจังหวัดจันทบุรี ตราด มาแต่ดั้งเดิม จากสภาพความเป้นอยู่ อาชีพ สังคม และวัฒนธรรมดั้งเดิม ชาวชอง มีลักษณะเป็น “ชาวป่า” มาก ซึ่งลักษณะเช่นนี้คล้ายกับชาวบน กูย หรือส่วย ซึ่งเป็นชนกลุ่ม มอญ – เขมร นอกจากนี้รูปร่าง ลักษณะโครงสร้างของร่างกาย แตกต่างไปจากพวกคนไทย คนจีน ซึ่งอยู่ในเผ่า มองโกลอยด์(Mongoloids) และนักมานุษยวิทยาจัดชนกลุ่ม มอญ – เขมร ซึ่งมีลักษณะ รูปร่าง สภาพสังคม – วัฒนธรรมใกล้เคียงกันนี้อยู่ในเผ่าพันธุ์ ออสโตร – เอเชียติค (Austro Asiatic) ดังนั้น จึงสรุปได้ว่า ชาวชอง เป็นชาวป่ากลุ่มหนึ่ง ซึ่งจัดอยู่ในกลุ่มชาติพันธุ์ ออสโตร – เอเชียติค และกลุ่มย่อยกลุ่ม มอญ – เขมร และจากค้นคว้าของผู้วิจัยเห็นว่า ชาวชองมิได้อพยพโยกย้ายถิ่นมาจากที่ไหน แต่ได้อาศัยอยู่ในถิ่นฐานภูมิภาคนี้มาแต่ดั้งเดิม